حرکت اژد‌ها و تاثيرآن بر بازار فولاد
پدرام ايزدي *
مصرف داخلي محصولات تخت در چين در ماه‌هاي تير و مرداد کاهش مي‌يابد. در سال‌هاي قبل، بازار داخلي چين در بخش مصرف روند ثابتي داشت و در تابستان شاهد افزايش تدريجي قيمت‌ها بوديم كه علت اين امرکاهش نيافتن شاخص‌هاي توليد در ماشين‌سازي، صنايع نفت و گاز و ساخت‌و‌ساز در سه ماهه اول سال‌هاي 2009 و 2010 ميلادي بود. در سال جاري، آسيب‌هاي وارده بر صنايع مصرف‌کننده که ناشي از افزايش ميزان تخفيف و گراني نفت و بنزين بود، تاثيري منفي بر مصرف محصولات تخت در چين داشت.
هم‌اکنون تقاضا در بخش صنايع خودروسازي پايين آمده است. در فروردين و ارديبهشت 1390 فروش وسايل نقليه در اين کشور هر ماه به ترتيب 15 و 12 درصد کاهش داشته است. سطح تقاضا در بازار محصولات تخت روندي نزولي را طي مي‌کرد. در ارديبهشت تا خرداد سطح کالاي موجود در انبارهاي اين کشور 5/2 درصد رشد يافت، در حالي که قيمت‌ها هر تن 15 تا 30 دلار پايين‌تر آمد. کاهش اختلاف قيمت‌ها در صنعت فولاد‌سازي چين نشان مي‌دهد که ديگر افزايش توليد ورق گرم به صرفه نخواهد بود.
در طول دو يا سه ماه آينده، کاهش تقاضا در جنوب شرقي آسيا تاثير مخربي بر صادرات چين خواهد داشت. انتظار مي‌رود که محموله‌هاي ارسالي محصولات تخت به بازار ساخت‌و‌ساز در هند كه 39 درصد از کل مصرف محصولات تخت اين کشور را تشکيل مي‌دهد، به دليل فرا رسيدن ماه بارش‌هاي موسمي کاهش يابد و بالطبع بازار تقاضا در ويتنام نيز با افت ناگهاني مواجه خواهد شد.
در سالي که گذشت ميزان واردات ويتنام در تير ماه در مقايسه با ارديبهشت ماه 29 درصد کاهش را تجربه کرد. در اين کشورها، نظارت دولتي يکي از تاثيرگذارترين عوامل موجود است که به عنوان مثال مي‌توان به بانک‌هاي مرکزي در هند و ويتنام اشاره کرد که شرايط اعطاي وام را سخت‌تر کرده‌اند.
همچنين در بخش صنايع خودروسازي کره جنوبي نيز شاهد رکود فصلي خواهيم بود. تا اواخر تير ماه 1389 توليد وسايل نقليه مسافربري 5 درصد کاهش يافت و در مرداد ماه همان سال 24 درصد افت کرد. افزايش پيش‌بيني شده صادرات خودرو از ژاپن به منطقه، باعث افزايش احتمال افت توليد در کره جنوبي در سه ماهه سوم خواهد بود. ميدل ايست استيل دايناميک (MESD) پيش‌بيني مي‌کند در سه ماهه سوم سال 2011 ميلادي توليد خودرو تغيير مسير دهد و 10 تا 15 درصد افت کند.
افزايش حجم خريد در خاورميانه در آستانه فرارسيدن ماه مبارک رمضان به صادرکنندگان سي‌آي‌اس کمک مي‌کند تا قيمت‌هاي ورق شيت را ثابت نگه دارند. از يک سو، نوسانات زياد در نرخ تبادل ريالي در برابر دلار آمريکا موجب شد تا رکود بر بازار خريد محصولات نورد در ايران سايه افکند. همچنين از سوي ديگر، در ماه‌هاي آتي بالا بودن بهاي نفت موجب افزايش مصرف محصولات نورد در ايران خواهد شد. به دليل حجم کوچک سفارشات از سوي خريداران ايراني در خرداد ماه، اگر نرخ تبادل ارزي ريال تثبيت شود، خريد محصولات تخت در تيرماه افزايش خواهد يافت.
بازار تقاضاي ورق شيت در ترکيه تا اوايل تير رو به بهبودي خواهد رفت؛ چراکه انتخابات پارلماني به پايان خواهد رسيد و ثبات سياسي در اين کشور برقرار خواهد شد. ميدل ايست استيل دايناميک (مِسد) بر اين باور است که افزايش نامحسوسي در ميزان خريد مصرف‌کنندگان ترکيه رخ خواهد داد؛ چراکه بخش لوله درز دار تنها بخشي بود که در آن تغييرات مثبت و روند افزايشي به ميزان هر تن 55 يورو در ارديبهشت ماه را شاهد بوديم.
در ماه‌هاي تير و مرداد، صنعت خودروسازي شاهد رکودي فصلي خواهد بود، به‌عنوان نمونه، مي‌توان به کاهش 40 درصدي در توليد وسايل نقليه مسافربري در سه ماهه نخست سال‌هاي 2009 و 2010 ميلادي اشاره کرد؛ بنابراين بازار تقاضا در خاورميانه سيري نزولي در پيش خواهد داشت که آغاز آن اوايل مرداد همزمان با شروع ماه مبارک رمضان خواهد بود. در اوايل شهريور با به صدا در آمدن زنگ بهبودي در بازار صنايع مصرف‌کننده، ميزان خريد محصولات تخت نيز افزايش خواهد يافت.
در ماه‌هاي ارديبهشت و خرداد، يکي از عواملي که قيمت ورق شيت را در سطوح بالا حفظ کرد، کاهش استفاده از تجهيزات نورد و به تبع کاهش توليد در بزرگترين شرکت‌هاي چيني بود. بر طبق برآورد‌هاي ميدل ايست استيل دايناميک (مِسد)، صادرکنندگان اصلي در چين، ميزان بهره‌وري از ظرفيت توليد خود را حدود 4 درصد کاهش داده‌اند. از اين رو کاهش عرضه محصولات نورد موجب شده است تا سطح موجودي کالا در انبارهاي تاجران در بزرگترين شهر‌هاي اين کشور در مقايسه با فروردين ماه 7 درصد کاهش يابد.
در تابستان ميزان عرضه در چين افت خواهد داشت. علت اين امر توقف استفاده از تجهيزات براي تعميرات و نيز سياست مقامات دولت چين براي محدود ساختن عرضه محصولات است. دولت اين کشور به اجراي برنامه‌هايي از قبيل متوقف ساختن تجهيزات فرسوده و صرفه جويي در انرژي ادامه مي‌دهد. به‌رغم موارد کاهش توليد در چين، بازاردر ماه‌هاي تير و مرداد به دليل پايين بودن تقاضا متوازن خواهد ماند. حجم محموله‌هاي ارائه شده توسط توليدکنندگان سي‌آي‌اس نيز تغييري نخواهد کرد.
در تابستان، کاهش مرسوم ظرفيت فولاد‌سازي موجب مي‌شود تا هماهنگي قيمت زغال کک‌سازي و سنگ آهن با نياز مصرف‌کنندگان چيني تنظيم شود و در همين راستا قيمت‌ها در مقايسه با دوره زماني اسفند تا ارديبهشت 4 تا 6 درصد کاهش خواهد داشت. با اين وجود تغيير در هزينه‌هاي توليد هيچ تاثير منفي بر قيمت محصولات نهايي نخواهد گذاشت. زيرا هزينه توليد فولاد در چين در نيمه نخست سال 2011 ميلادي 25 درصد بيش از نيمه اول سال 2010 بوده است. در سي‌آي‌اس، به‌دنبال افزايش قيمت قراضه به ميزان هر تن 63 دلار، هزينه‌هاي توليد در سه ماهه سوم افزايش خواهد يافت؛ بنابراين، بالا بودن هزينه توليد مانعي است بر کاهش چشمگير در قيمت محصولات فولادي. نوسان نرخ تبادل ارز از ديگر عواملي است که بر واردات محصولات تخت در برخي بازارها تاثير خواهد گذاشت.
پيش از هر چيز، پيش‌بيني قدرت گرفتن نرخ يوآن در برابر دلار، قدرت رقابت محصولات چيني در برابر ديگر کالاها در بازارهاي صادرات را کم خواهد کرد. در عين حال، احتمال دارد توليدکنندگان ورق گرم در کره جنوبي، صادرات خود را افزايش دهند به شرط آنکه دولت سياست خود مبني بر کاهش نرخ تبادل ارزي را به شدت پيگير باشد. با قدرت گرفتن يورو در برابر دلار آمريکا و ثابت بودن پيشنهادات قيمت از سوي توليدکنندگان داخلي در ايتاليا، کالاي وارداتي از طرفداران بيشتري در اين کشور برخوردار خواهد بود. همچنين با قدرت گرفتن دانگ در ويتنام شاهد افزايش حجم واردات در اين کشور خواهيم بود، اما به دليل وجود مشکلات در دريافت اعتبار سود زيادي در پي نخواهد داشت. ميدل ايست استيل دايناميک پيش‌بيني مي‌کند که کاهش هزينه در بخش توليد ورق شيت، صادرکنندگان را قادر خواهد ساخت تا با وجود کاهش تقاضا در جنوب شرقي آسيا در ماه‌هاي تير و مرداد، قيمت‌هاي خود را کمي کاهش دهند، ولي در اواسط شهريور که فعاليت صنايع مصرف‌کننده افزايش مي‌يابد، قيمت‌هاي جهاني محصولات تخت هم رو به بالا حرکت خواهند کرد.
*تحليلگر بازار فولاد در MESD
