بازار سنگ آهن متاثر از حرکت بزرگان فولاد
پدرام ايزدي *
طي هفته گذشته قيمتهاي نقدي سنگ آهن وارداتي چين در خرداد ماه هر تن 5 تا 8 دلار کاهش يافت. در بازار داخلي، قيمت کنسانتره سنگ آهن 66 درصد افت چشمگيري داشته است. در حالي که کنستانتره سنگ آهن 64 درصد هر تن 1 دلار افزايش يافته است.
در چين، وضعيت بازار داخلي محصولات فولادي طي خرداد ماه ثابت بود. در بخش محصولات طويل، از اواخر ارديبهشت ماه قيمتها هر تن 5 تا 25 دلار افزايش يافت، اما قيمتها در بخش محصولات تخت هر تن 2 تا 20 دلار افت داشت. افزايش نرخ تخفيف بانکي که توسط دولت چين اعلام شد، ممکن است موجب شود ميزان تقاضا از سوي مصرفکننده نهايي براي محصولات طويل و نيز نرخ ساخت و ساز کاهش يابد. در بخش محصولات تخت، کاهش 6/9 درصدي در فروش خودرو در ارديبهشت ماه (در مقايسه با ارديبهشت 1389) و کاهش فصلي در ميزان توليد، موجب کاهش تقاضا در اين کشور در سه ماهه سوم سال 2011 خواهد شد. روند نزولي در بخش محصولات نهايي چين در تابستان، قيمتهاي نقدي سنگآهن در مرداد را کاهش خواهد داد.
با فرا رسيدن فصل بارش در هند، شاهد کاهش عرضه سنگآهن از تير تا شهريور خواهيم بود: اکثر بنادر در سواحل شرقي بسته خواهد شد و ظرفيت توان عملياتي سواحل گوآ 70 تا 80 درصد کاهش خواهد يافت. با بررسي آماري که در سال گذشته در اين کشور انتشار يافت، ميتوان گفت در سه ماهه سوم سال 2011، حجم واردات از هند به چين 8 تا 15 ميليون تن به يکباره کاهش مييابد. با اين وجود توازن در بازار پايدار خواهد بود؛ زيرا در اين مدت محمولههاي استراليا و برزيل 8 تا 10 ميليون تن افزايش خواهد يافت.
البته اگرچه تاثير کاهش محمولههاي هند بر بازار بطور کامل خنثي نميشود، اما به دليل پايين بودن ميزان مصرف و پايين بودن سطح تقاضا در بازار، کمبودي هم مشاهده نخواهد شد. بنابراين، عرضه از برزيل و استراليا، در مقام جبران کاهش محمولههاي هند بر ميآيد که به تبع توازن در بازار حفظ شده و از نوسان قيمتهاي سنگآهن جلوگيري ميکند.
مصرف سنگآهن در چين در دو ماه آينده به دليل کاهش بهرهوري از ظرفيتهاي فولادسازي کاهش خواهد يافت. در طول چهار ماه اول سال 2011 ميلادي، توليد فولاد در چين 9 درصد رشد سالانه داشت؛ در 2011، در مجموع، ميزان توليد به 684 ميليون تن خواهد رسيد که همچنان رشد 9 درصدي سالانه را نشان ميدهد. در عين حال، در سه ماه سوم سال 2011 ميلادي، انتظار ميرود ميزان بهرهوري از ظرفيت فولاد سازي در چين 4 تا 6 درصد کاهش يابد که ميتوان اعلام کاهش عرضه برق توسط دولت چين و در راستاي برنامههاي صرفهجويي در مصرف انرژي و همچنين از رده خارج كردن تجهيزات فرسوده را از دلايل اين امر برشمرد.
در دي ماه 1389 و فروردين 1390، توليد سنگآهن کنسانتره در چين نسبت به مدت مشابه سال قبل 16 درصد رشد را تجربه کرد. با رشد دائميسطح عرضه در بازار داخلي چين، فولادسازان چيني در دي-فروردين سهم خود از واردات در ميزان مصرف ظاهري سنگآهن را نسبت به مدت مشابه در سالي که گذشت 3 درصد کاهش دادند که علت اصلي آن افزايش 37 درصدي قيمتهاي سنگآهن نسبت به دي 1389-فروردين 1390 بود. ميدل ايست استيل دايناميک(MESD) پيشبيني ميکند که در تابستان توليد سنگآهن چين چندان کاهش نخواهد يافت؛ زيرا قيمتهاي جهاني اين محصول همچنان بالا خواهد بود.
ميدل ايست استيل دايناميک بر اين باور است که در سه ماه سوم سال جاري ميلادي کاهش فصلي صادرات هند موجب تقويت قيمتهاي نقدي سنگآهن خواهد شد و در عين حال، مطابق پيشبينيهاي انجام شده توليد فولاد چين کاهش شديدي خواهد داشت و بازار تقاضاي محصولات نهايي اين کشور نيز ضعيف خواهد شد. انتظار ميرود با فرا رسيدن شهريور ماه و رونق گرفتن بازار محصولات فولاد، نواي روند صعودي قيمتها بار ديگر در بازار شروع به نواختن کند.
بازار مواد اوليه
در همين حال در خرداد ماه، قيمت زغال ککسازي استراليا به هر تن 305 تا 307 دلار فوب رسيد که نسبت به ماه قبل هر تن 15 دلار کاهش داشت.
پس از جاري شدن سيل در بهمن ماه سال گذشته توليد زغال کک سازي استراليا ديگر به جايگاه اوليه خود بازنگشت. اين امر مصادف شد با زماني که پاي بي اچ پي بيلتون به اعتصابها و مذاکرات پيچيده ميان مقامات ارشد مديريتي و اتحاديههاي معادن کشيده شد و منجر به کاهش سطح ميزان استخراج معادن در ماههاي ارديبهشت و خرداد سالجاري شد. به عنوان نمونه، در سال 2010 ميلادي، 15 درصد از مجموع زغالسنگ توليدي در استراليا توسط اين شرکت استخراج شد. بنا بر پيشبيني ميدل ايست استيل دايناميک، در کوتاه مدت، عرضه زغال سنگ در سطح فعلي خواهد ماند. به نظر ميرسد عرضهکننده جديدي هم به بازار زغالسنگ وارد نخواهد شد، زيرا پروژههاي گسترش توليد زغال کک سازي در استراليا، به ويژه در کارخانجات وسفارمرز (Wesfarmers)، معادن آکيلا (Aquila Resources) يعني ويل (Vale) و اکستراتا (Xstrata)، پيش از پايان سه ماهه چهارم سال 2011 ميلادي تکميل نخواهد شد.
در دوهفته اول خردادماه سالجاري، بازار نسبتا پررونق تقاضا در هند و برزيل باعث تقويت قيمتهاي زغال ککسازي شد. خريداران اروپايي نيز براي فروش نقدي زغالسنگ صفهاي طولاني تشکيل دادند، ولي هيچ معامله خريدي انجام نشد. به نظر ميرسد تا پايان تابستان، پس از افت زودگذر تقاضا و با اوج گرفتن ميزان مصرف، بازار جهاني معاملات نقدي بار ديگر رونق يابد. در خرداد ماه، با ورود به فصل تعميرات و متوقف شدن کارخانههاي توليدي و اجراي برنامههاي صرفهجويي در انرژي، ميزان توليد چدن در چين 1 درصد کاهش يافت و اما انتظار بر اين است که در ماههاي مرداد و شهريور، توليد چدن اين کشور 2 درصد رشد را تجربه کند. در تير- مرداد توليد چدن هند با 2 درصد افزايش به 3 ميليون و 200 هزار تن خواهد رسيد که در مقايسه با مدت مشابه سال قبل 6 درصد پايين تر است. 5 درصد ماليات بر واردات که از فروردين ماه در هند اعمال شد موجب کاهش واردات زغال سنگ استراليا شد.
در ارديبهشت-خرداد، مصرفکنندگان هندي در تلاش بوده اند تا زغال سنگ استراليا را با زغال سنگ آفريقاي جنوبي که از کيفيت پايينتري نيز برخوردار است، جايگزين نمايند. در برزيل، توليد چدن در سه ماهه سوم سال جاري ميلادي در مقايسه با دوره مشابه در سال 2010، 500 هزار تن؛ يعني 7 درصد افزايش خواهد داشت که اين امر موجب افزايش تقاضا از جانب فولادسازان محلي خواهد شد.
از اواسط سه ماهه سوم سالجاري ميلادي، جان گرفتن بازارهاي توليد فولاد موجب تقويت قيمت زغال ککسازي خواهد شد. در چين، با افزايش سخت گيريها در سياستهاي تنظيم بازار به منظور کاهش نرخ رشد اقتصادي و تورم و همچنين کاهش فصلي مصرف فولاد، به ويژه در بخش خودروسازي موجب شد تا در تابستان قيمتهاي محصولات فولادي کاهش يابد. لازم به ذکر است که در ارديبهشت ماه نرخ تورم اين کشور به بالاترين سطح خود در سه سال گذشته يعني 5/5 درصد رسيد. در سالهاي 2009 و 2010 ميلادي، توليد خودرو در ماههاي تير و مرداد در مقايسه با ارديبهشت و خرداد 2 تا 7 درصد کاهش داشت. در عين حال، افزايش 5/3 درصدي تعرفههاي برق کارخانجات صنعتي که از 11 خرداد اعمال شد و از سويي افت توليد محصولات فولادي در چين، مانع از سقوط قيمتها خواهد شد. بنابراين، در مرداد قيمت محصولات فولاد در چين تقريبا ثابت خواهد بود. در آخر تابستان، بازار تقاضا براي محصولات فولادي در صنايع مصرفکننده بهبود يافته که موجب افزايش قيمتهاي اين محصولات ميشود و در نتيجه بازار زغال سنگ بار ديگر قوت ميگيرد.
در اواسط خرداد، شرکت آنگلو امريکن (Anglo American) بر قيمت هر تن 315 دلار فوب براي زغال سنگ تحويل در سهماهه سوم با مصرفکنندگان اروپايي توافق کرد. دو هفته بعد، مصرفکنندگان آسيايي همين سطح قيمت را پذيرفتند. قراردادهاي سه ماهه ميان اکستراتا و مشتريان آن نيز در همين سطح قيمت بسته شد. اين قيمتها 5/4درصد پايينتر از قيمت قراردادهاي سه ماهه دوم است و در عين حال فراتر از سطح انتظارات شرکتکنندگان در بازار است. اگر اعتصابهاي معادن بي ام اي (BMA) يا همان بيليتون ميتسوبيشي رخ نميداد، قيمتها به کمتر از هر تن 300 دلار فوب سقوط ميکرد.
مذاکرات بر سر قيمتها در سه ماهه چهارم در مرداد ماه آغاز ميشود و اين در حالي است که بي ام اي از ارديبهشت ماه، به مشتريان ژاپني خود زغال سنگ عرضه ميکرده است؛ اما تحت قراردادهايي که در آنها نحوه قيمتگذاري به صورت ماهانه درج شده بود. در تير ماه، کاهش تقاضا از سوي مشتريان اصلي احتمالا سبب کاهش تقاضا از سوي مشتريان زغال سنگ ميشود. اگرچه عرضه محدود مواد سبب افزايش قيمتهاي پيشنهادي خواهد شد. در اواسط سه ماهه سوم ميلادي، رونق گرفتن بازارهاي محصولات فولاد تاثير مثبتي بر قيمت محصولات فولادي خواهد داشت.
www.steeldynamic.ir
*تحليلگر بازار فولاد در MESD
