تحليل –
از سوي دنياي اقتصاد مورد بررسي قرار گرفت
شرايط بازار فولاد و سمت و سوي بازارسنگ‌آهن
پدرام ايزدي *
پيش از شروع تعطيلات نوروزي، عرضه‌کنندگان بزرگ بهاي
سنگ‌آهن را بدون توجه به سطح پايين تقاضا پي در پي افزايش مي‌دادند. در
اواسط اسفندماه بود که پيشنهاد قيمت سنگ‌آهن دانه درشت استراليا و برزيل در
بازارهاي فروش نقدي با هر تن 4 تا 11 دلار افزايش همراه شده و بهاي
کنستانتره 5/63 درصد هند در سطوح 148 تا 150 دلار معامله شد.
همان‌طور که از نمودار‌ها بر مي‌آيد، در ماه‌هاي پيش‌رو بهاي سنگ‌آهن در
بازار با رشد مقطعي همراه خواهد شد و بلافاصله پس از آن انتظار مي‌رود که
روند قيمت مسير نزولي را در پي گيرد. عوامل تاثير گذار بر پيدايش اين روند
عبارتند از:
* قوت گرفتن تدريجي بهاي محصولات فولادي در بازارهاي داخلي
چين در اواخر سه ماهه اول ميلادي و اوايل سه ماهه دوم از بازار مواد خام
حمايت خواهد کرد.
* با توجه به نبود تقاضا در بازار، در بلندمدت بهاي
محصولات فولادي افزايش نخواهد يافت و به تبع بر بهاي مواد خام هم بي‌تاثير
نخواهد بود.
* به‌رغم خيزش مورد انتظار در ميانگين توليد روزانه چدن تا
اواسط ارديبهشت ماه، با اين حال اين سطوح بسيار پايين‌تر از سطوحي است که
در دوره مشابه سال 2011 ميلادي شاهد آن بوديم.
* چين در اواسط ارديبهشت ميانگين توليد چدن به‌طور روزانه را کاهش خواهد داد.
* محدوديت در بخش مصرف سنگ‌آهن در چين، از افزايش قيمت‌ها جلوگيري مي‌کند.
* بالا رفتن موجودي سنگ‌آهن در انبارهاي کشور چين مانعي خواهد بود که از رشد تقاضا جلوگيري خواهد کرد.
*
بهاي به نسبت پايين مواد در بازارهاي وارداتي يکي از مشوق‌هاي مورد نظر
براي جلب خريداران و افزايش انگيزه خريد در بازار به شمار مي‌رود.
* توليد سنگ‌آهن در بازارهاي خانگي رو به افزايش است، اما با توجه به جذابيت مواد وارداتي سرعت رشد لاک پشتي است.
* دانه‌هاي سنگ‌آهن برزيل و استراليا در بازار همزمان با محصولات وارداتي از تقاضاي قوي در کوتاه‌مدت برخوردار خواهند بود.
* با افزايش تعرفه صادرات، عرضه سنگ‌آهن هند به چين نسبت به سال 2011 کمتر خواهد شد.
در
ماهي که گذشت، بهاي محصولات فولادي در بازارهاي داخلي چين افزايش پلکاني
را تجربه کرد که در اين ميان افزايش هر تن 8 تا 15 دلاري بهاي ورق گرم را
شاهد بوديم. در نقطه مقابل، بهاي ميلگرد با وجود مازاد عرضه در بازار با هر
تن 15 تا 20 دلار کاهش همراه شد. به احتمال زياد واحدهاي فولادي بهاي
محصولات نورد شده تا اواسط ارديبهشت‌ماه را در سطوح اسفندماه حفظ خواهند
کرد و به تبع به اين وسيله از افزايش نرخ مواد اوليه جلوگيري به عمل خواهند
آورد. در سال جاري، در مقايسه با دو سال گذشته به‌طور ميانگين، اختلاف
قيمت بين محصولات نهايي فولاد و سنگ‌آهن بيشتر از قبل شد، چراکه
تامين‌کنندگان مواد خام نتوانستند تا همگام و متناسب با افزايش بهاي
محصولات فولادي، بهاي مواد خام را نيز افزايش دهند، و اين امر خود ناشي از
آن بود که بازار از دوره کمبود وارد دوره اشباع شد. اگر همين روند ادامه
يابد، تاثير بازار محصولات فولادي بر بازار مواد اوليه تا حدودي ضعيف خواهد
شد، و به تبع و با در نظر گرفتن پيش زمينه نه چندان کافي و مساعد در جهت
ايجاد جرقه رشد در قيمت مواد خام، خيزش بهاي محصولات فولادي در بازار به
ضرورتي مبدل خواهد شد که اجتناب از آن غير ممکن مي‌شود. در بخش تقاضا نيز
بازار سنگ‌آهن چين همچنان با ضعف روبه‌رو است و فعاليت چنداني در آن به چشم
نمي‌خورد، توليد‌کنندگان و معامله‌گران با توجه به بالا رفتن موجودي
انبارها که تقريبا با حجم مصرف ماهيانه در اسفند ماه برابري مي‌کند از
خريدهاي سنگين اجتناب مي‌کنند. پيش‌بيني مي‌شود که تا اواسط ارديبهشت‌ماه
توليد روزانه چدن به‌طور ميانگين با التهاب همراه شود و از اين رو موجب
بالا رفتن ميزان مصرف سنگ‌آهن شود. با اين وجود، ميزان توليد در مقياس کل
در مقايسه با سال گذشته کمتر خواهد بود و در نتيجه تبلور اين موضوع در
بازار واردات سنگ‌آهن جلوه‌گر خواهد بود. در دوره ارديبهشت‌ماه تا تير شاهد
التهاب تقاضا در بازار سنگ‌آهن استراليا و برزيل خواهيم بود، اين در حالي
است که عرضه‌کنندگان هندي به دليل محدوديت‌هاي اعمال شده بر صادرات سنگ‌آهن
از سوي دولت هند از جمله افزايش تعرفه‌هاي صادراتي در بازار حضور نخواهند
داشت. در حال حاضر سطح پيشنهادي قيمت‌ها از سوي صادرکنندگان استراليايي
بسيار رقابتي‌تر از ديگر صادرکنندگان است.
در سه ماه آتي انتظار بر اين
است که حجم توليد سنگ‌آهن در بازارهاي داخلي گسترده‌تر از قبل شود. در کشور
چين، در دوره آذر تا بهمن 1390، ميزان استحصال سنگ معدن در مقايسه با دوره
شهريور تا آبان حدود 11 درصد افت يکباره را تجربه کرد. در فصل بهار، با
بهتر شدن شرايط جوي حجم توليد اين ماده افزايش قابل توجهي خواهد يافت. با
اين حال پيش‌بيني مي‌شود که سرعت رشد نسبت به چند سال گذشته آرام‌تر باشد؛
چراکه اختلاف بهاي وارداتي و داخلي اين ماده در سال 2012 ميلادي کاهش يافت و
در نتيجه منطقي خواهد بود که معامله‌گران سنگ‌آهن مرغوب را از بازارهاي
خارجي تهيه کنند. در اسفندماه، اختلاف قيمت بين سنگ‌آهن دانه درشت و
کنستانتره استراليا در استان شانکسي سراشيبي سقوط را در پيش گرفت و از 51
درصد در سالي که گذشت، به 36 درصد رسيد.
مرکز مطالعات فولاد خاورميانه
(steeldynamic.ir) بر اين عقيده است که در سه ماهه دوم ميلادي، شرکت‌هايي
که بهاي سنگ‌آهن را تحت قراردادهاي بلندمدت و با توجه به بهاي ميانگين در
سه ماه پيشين با تغيير يک ماهه محاسبه مي‌کنند، بهاي اين ماده را حدود 8 تا
10 درصد کاهش مي‌دهند و شرکت‌هايي که قيمت‌ها را با توجه به تغييرات
به‌وجود آمده در بهاي فروش نقدي اين ماده در سه ماهه اول سال 2012 ميلادي
تنظيم مي‌کنند بهاي سنگ‌آهن را حدود 1 درصد افزايش خواهند داد. به‌عنوان يک
نتيجه‌گيري کلي، به نظر مي‌رسد که عرضه‌کنندگان سنگ‌آهن در کوتاه‌مدت بهاي
فروش نقدي اين ماده را در بازار افزايش خواهند داد. با اين وجود و با توجه
به حجم بيش از حد عرضه در بازار سنگ‌آهن چين، اين افزايش قيمت مقطعي خواهد
بود. در اواسط سه ماهه دوم ميلادي، با توجه به کاهش پيش رو در ميزان مصرف
سنگ‌آهن، روند نزولي قيمت دوباره در بازار جاري خواهد شد.
*تحليلگر بازار فولاد در مرکز مطالعات فولاد خاورميانه
