تحليل
بازار فولاد، از شايعه تا واقعيت
محمد حسين بابالو *
بازار فولاد هم اکنون منتظر حوادث بسياري است که
شايعات و اما و اگرهاي بسياري هر روز به گوش ميرسد. دورنماي قيمتها در
ماه آينده منبعث از افزايش تقاضاي داخلي و کاهش آرام موجودي انبارها و
نهايتا افزايش پلکاني قيمتها خواهد بود. هم اکنون حجم توليد داخلي در
مقايسه با سالهاي گذشته افزايش يافته است.
بازار فولاد در هفتههاي گذشته شرايط عجيبي را پشت سر نهاده تا جايي که
باعث شد که اين بازار نزديک به 6 درصد تلاطم قيمت را ثبت کند. نوسانهاي
ذکر شده نه تنها به چند روز گذشته باز ميشود، بلکه ريشه اصلي اين روند به
سال گذشته و نوسانات عجيب و غريب آن مربوط است. در هفتههاي پاياني سال 90 و
بالاخص پس از آغاز بهمن ماه به تبع افزايش شديد قيمت ارز در بازار
غيررسمي، تقريبا تمامي انواع آهنآلات در مسير صعود قرار گرفته و هر چه
ميگذشت به صورت ساعتي، قيمتها افزايش مييافت. به دليل اين نوسانات و در
کنار برخي از آزادسازيهاي قيمتي در بازار و حتي در بورس کالا شاهد افزايش
برآيند قيمتها بوديم. پس از چندي و بالاخص در روزهاي پاياني سال گذشته
قيمتها به آراميدر مسيري ممتد قرار گرفت و نهايتا با کاهش قيمتها
روبهرو شديم.
اين روند نزولي قيمتها درکنار بي اعتمادي و حتي خارجشدن
برخي از فعالان بازار و خريداران صورت گرفت که به کاهش شديد حجم معاملات
بالاخص در روزهاي پاياني سال در مقايسه با سال قبل منجر شد. به جرات
ميتوان گفت در روزهاي پاياني سال گذشته و حتي روزهاي ابتدايي سال جاري با
کاهش شديد موجودي انبارها روبهرو بوديم که البته در کنار ضعف شديد تقاضا
خودنمايي نميکرد.
در روزهاي آغازين سال 91 هم شرايط گذشته ادامه يافت
تا جايي که با افزايش حجم تقاضا مواجه شديم. اين افزايش شديد حجم تقاضا در
زماني که بسياري از فعالان بازار هنوز به بازار وارد نشده بودند به افزايش
شديد قيمتها انجاميد. در اين زمان هنوز بسياري از کارخانهها توليد خود را
با ظرفيت اصلي آغاز نکرده بودند يا درگيرودار خريد شمش و ديدوبازديدهاي
پس از عيد و وصول چکهاي گذشته خود بودند. افزايش حداکثر 10 درصد در کمتر
از 5 روز ترديدهاي بسياري را هنوز به ذهن متبادر ميکند.
پس از اين
روند افزايشي مجددا با کاهش تقاضا روبهرو شديم و قيمتها هم کاهش يافت. به
عبارت ديگر به نسبت قيمتهاي سال گذشته، قيمتها منطقيتر شد. به نسبت
روزهاي گذشته به نظر ميرسد نوسان قيمتها حالت منطقيتري به خود گرفته و
انتظار ميرود حجم تقاضا در مسير عادي خود قرار بگيرد.
در روزهاي گذشته
و با منطقيترشدن حجم تقاضاي موثر در کنار ظرفيت توليد داخلي شمش، ظرفيت
نورد و توليد سنگ آهن بالاخص در خصوص ميلگرد شاهد تساوي عرضه و تقاضا
بوديم. اين شرايط نوسان قيمتها را به کمتر از يك درصد کاهش داد. اين روند
ممتد و نوسانات محدود قيمتها با اقبال خريداران مواجه شد.
شرايط تقاضاي آتي
به
صورت کلاسيک تقاضاي مصنوعات فولادي بالاخص انواع ساختماني آن به دو بخش
دولتي و خصوصي تقسيم ميشود که هرکدام ابعاد و شرايط خاص خود را دارد.
در
خصوص تقاضاي دولتي بايد گفت که دقيقا متناسب با بودجه عمراني است. با توجه
به بودجه سال جاري که افزايش محسوسي دارد، بالاخص بودجه عمراني که در
بودجه پيشنهادي دولت رقم چشمگيري است، اميد به تحريک تقاضاي دولتي وجود
دارد اما اين تمام ماجرا نيست.
با توجه به رويکرد اخير دولت در
پروژهها که سعي دارد پروژههاي بيش از 70 درصد پيشرفت فيزيکي را به پايان
برساند احتمالا تحريک تقاضاي دولتياندکي کاهش پيدا خواهد کرد، زيرا کار
ويژه مصنوعات فولادي بيشتر در مراحل ابتدايي پروژه است تا در مرحله مديريتي
و نظارتي.
با توجه به احتمال تخصيص بودجه از ابتداي خردادماه و امور
اداري واريز آن، ميتوان از ابتداي فصل تابستان انتظار افزايش تقاضاي دولتي
را داشت که البته کمتر از سال گذشته است. تمام اين موارد در حالي است که
حجم تقاضاي دولتي غالبا به بورس کالاي ايران بازگشته و غالبا به بازار
غيررسميتسري نمييابد.
تقاضاي بخش خصوصي
به صورت سنتي فصول گرم سال
و بالاخص تابستان ، فصل افزايش تقاضا و تقاضاي فصلي است. تقاضاي بخش خصوصي
بالاخص براي انواع ساختماني غالبا به مسکن باز ميگردد. با توجه به جهش
قيمت مسکن در هفتههاي گذشته و افزايش شديد جذابيت ساختوساز و احتمال
افزايش بيشتر آن در روزهاي تعطيلات رسميمدارس انتظار جهش تقاضا دور از
انتظار نيست.
اين مطلب که بيشتر به تيرآهن و ميلگرد باز ميگردد بايد
از بازار غيررسمي تامين شود. با توجه به احداث و تحويل بسياري از واحدهاي
مسکن مهر در شهرستانها به احتمال قوي اين جذابيت ساخت و ساز بيشتر مربوط
به تهران و شهرهاي بزرگ خواهد بود. نکته ديگر آنکه از جذابيت سفتهبازي در
آينده باز هم کاسته خواهد شد. با توجه به کاهش جذابيت بازارهاي ارز و طلا،
احتمال تغيير جهت سرمايهها به سمت بازار مسکن و افزايش قيمت و افزايش
تقاضا وجود دارد، ولي با توجه به افزايش سود سپردههاي بانکي و انتشار مجدد
اوراق قرضه دولتي و افزايش عرضه سهام در بورس اوراق بهادار احتمال افزايش
جذابيت شديد بازار مسکن مشکوک به نظر ميرسد.
برآيند کلي
با توجه به
مشکلات عرضه بالاخص در خصوص بالابودن قيمت ارز در بازار غيررسمي، در کنار
مشکلات واردات، احتمال کاهش بيشتر موجودي انبارها دور از ذهن نيست. اين در
حالي است که شايعات گسترده اي براي ماه آتي مبني بر رشد قيمتها در بازار
به گوش ميرسد که افزايش حجم توليد فولاد داخلي در کنار برخي سياستهاي
پولي و افزايش جذابيت بورس اوراق بهادار ميتواند به صورت يک سرعتگير در
اين بازار عمل کند.
*كارشناس شرکت مرواريد پويا پرشين
