شرکت ملی فولاد ایران ازجمله شركت هايي است كه به لحاظ سابقه ديرينه بالغ بر55 ساله اش ونقش كليدي كه درزمينه بنيانگذاري صنعت معدن وفولاد دركشورداشته است؛ ازهمان بدو تاسيس گام های خوبی در زمینه پژوهش برداشته است، برای جویا شدن از اقدامات پژوهشی ونقش اين پژوهش ها درروند كاري اين شركت گفت وگویی با احمد احمدی، مدیر برنامه ریزی و پژوهش شرکت ملی فولاد ایران انجام داده ايم که مشروح آن ازنظرتان مي گذرد:
**مدیریت برنامه ریزی و پژوهش چه فعالیت هایی را سرلوحه کار خود قرار داده است؟
طرح جامع فولاد يكي ازمطالعات مهم اين مديريت است كه بطورتخصصي به زنجيره فولاد پرداخته است؛اين مطالعه سال 1382باهمكاري يكي ازشركت هاي خصوصي انجام شده بود كه درعمل بدرستي اجرا نشد.زيرا اختيارات زيادي به ادارات صنايع استان ها داده شده بووبراساس آن تااواخر سال 1391شاهدصدورحجم بسيارزيادي مجوزبوديم كه چندبرابر ظرفيت مورد نيازكشوربود.به عنوان مثال درزنجيره فولاد هدفگذاري 55ميليون تن زنجيره متوازني بودكه ازمعدن تامحصول نهايي را شامل مي شود؛اما حدود170ميليون تن مجوزصادرشده بود؛به همين دليل سال 1393مطالعه جامعي درزمينه زنجيره فولاد ازمعدن تامحصول داشتيم كه باتوجه به دستوروزبروقت صمت راهكارهايي را براي بهبودطرح جامع ارائه داديم.
**علاوه بر طرح جامع چه کارهای دیگری در دستور کار دارید؟
ازسال 1393تاكنون توانستيم تمام مراكزي كه خودشان را دخيل درموضوعات فولاد مي دانستنددور يك ميزبنشانيم وهم افزايي داشته باشيم تابتوانيم اين زنجيره را بهتر اگذشته به پيش ببريم.اين مراكز شامل معاونت برنامه ريزي وزارت صمت؛معاونت معدني وزارت صمت؛ايميدرو؛انجن سنگ آهن ايران؛انجمن توليدكندگان فولاد ايران وشركتملي فولاد ايران بودند.
در این مسیر مجوز شرکت هایی که برای دریافت وام تشکیل شده بودند را تمدیدنكرديم و توانستیم مجوزهای صادره را غربال کرده واز170ميليون تن به 100ميليون تن كاهش دهيم.
در آخرین گزارشی که به وزیر محترم صمت داده شد ،ایشان تاکید کردند در زمینه مجوزهای مازاد آنهایی که کارایی نداشته واقتصادی نیستند را باطل کنیم، ضمن آنکه با شناسایی طرح های اقتصادی، موقعیت جغرافیایی آنها و میزان دسترسی به زیر ساخت هاو امکانات درخواستهای جدید را بررسی کنیم.
همچین بحث ظرفيت اقتصادی را در برنامه خود داشتیم و در آن بررسی کردیم که یک واحد با چه ظرفیتی میتوانداقتصادی باشدو در بازارهای بین المللی رقابت کند. یکی دیگر از مطالعات این مدیریت جلوگیری از وابستگی هاو تکمیل زنجیره آلياژها؛نسوزهاو…است .
ضمن آنکه جلوگیری از خام فروشی را دنبال می کنیم تا صادرات سنگ آهن متوقف شود، متاسفانه در مقطعی صادرات سنگ آهن به بیش از 20میلیون تن افزایش پیدا کرده بودو برای کنترل این روند پروژه مطالعاتی در نظر گرفته شد تا در بخش هایی از کشور کارخانجات متمرکز را احداث کنیم تا سنگهای کم عیار را کنسانتره کنند و به زنجیره فولاد به عنوان مواد اولیه بیاورند تا ارزش افزوده بیشتر
شود.
همچنین مطالعه گسترده ای روی محصولات خاص مانند ورق های الکتریکی
داريم ودرآينده نزديك به مرحله جذب سرمايه گذارمي رسد.دراين مطالعه چشم اندازهاي داخلي وبين المللي ديده شده است ؛مطالعات داخلي اين پروژه انجام شده است واكنون درحال رايزني هستيم تاازمراكزعلمي دنيا آخرين اطلاعات راتهيه كنيم .دراين مقطع سطح دانش مشاورهاي صنعت فولاد داخل كشورراارتقا خواهيم داد تانيازهاي ماراتامين كنند وديگرنيازي به مشاوران خارجي نداشته باشيم.
**چه گام هايي براي دستيابي به فناوري هاي روز دنيا برداشته شده است ؟
برای پایین آمدن قیمت تمام شده باید دسترسی به فناوری روز دنیا داشته باشیم و بتوانيم باشركت هاي مطرح رقابت كنيم .دراين زمينه براي افق 1404به بعدبايد توازن مثبت صادراتي بيش از20ميليون تن داشته باشيم دسترسي به اين ميزان صادرات مستلزم رقابت پذير بودن محصولات است تابتوانيم درمنطقه محصولات خودرا صادركنيم وبابهترين قيمت بفروشيم.
**صنعت فولاد باتكيه برتوان داخلي چه گام هاي موثري برداشته است ؟
سال 1357فناوري توليد درشركت هاي فولادي احداث شده بطوركامل دردست شركت هاي خارجي بود.باخروج آنها ازكشورتوليدات شركت ها كاهش يافت.اما امروز باهمت وتلاش متخصصان داخلي ومشاوران وپيمانكارن طراحي؛اجرا؛بهره برداري وتعميرات توسط متخصصان داخلي انجام مي شودوباعث شده است تاصنعت فولاد كشوربه عنوان صنعت پيشروشناخته شود.
**چه همكاري هايي با سازمان ايميدرو درقالب پروژه هاي پژوهشي داريد؟
• با توجه به اینکه شرکت ملی فولاد بامحدودیت بودجه برای طرح های پژوهشی روبروست ،برخی پروژههای پژوهشی خود را با همکاری ایمیدرو تعریف کرده ایم که از جمله آنها اکنون دو کار داریم یکی بحث فناوری های نوین است که در صنعت فولاد می تواند تحولات جدی ایجاد کند مانند پرینت سه بعدی، اینترنت اشیاء وهوش مصنوعي .
اکنون برخی از بخش های کارخانه هابه هوش مصنوعی مجهز شده اند
**ازپروژه پژوهشی که در زمینه سرباره های کوره هادارید ،در چه بخش هایی میتوان ا ستفاده کرد؟
بامرکز مطالعات و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی بحث استفاده از سرباره های کوره هارا دنبال میکنیم که می توان در زیر سازهای راه آهن وجاده استفاده کرد. اکنون بیش از 50میلیون تن ذخیره سرباره داریم که می تواند جایگزین شن و ماسه شود و بدین طریق معضل زیست محیطی برطرف شود و از سوی دیگرازبرداشت های بی رویه از معادن شن و ماسه جلوگیری می شوداین مطالعه تا 6ماه دیگر تمام می شود. این سرباره هابرای تثبیت خاک نیز استفاده می شودو می توانددر زمینه کنترل ریزگردها مناسب باشد
**ایجاد اسکله اختصاصی در جمع بندی طرح جامع دیده شده است آیا مطالعه ای در این زمینه دارید؟
در جمع بندی طرح جامع به این نکته رسیدم که واحدها باید اسکله اختصاصی داشته باشند در بندر عباس چند کارخانه ای که مجموع تولید آنها حدود 4میلیون تن است به صورت غیر متوازن وجود داشت؛ طرحی دادیم که ظرفیت 10میلیون تنی تعریف شود و مازاد این ظرفیت را شرکت هامشارکت داشته باشند تا شرکت 10میلیون تنی در زنجیره بین المللی ایجاد شودواز نظر زنجیره اقتصادی قابل رقابت با شرکت هایبین المللی باشد.
همچنین در منطقه سیستان و بلوچستان نیز مشابه این طرح را اجرا خواهیم کرد که دراطراف چابهار موارد را مطالعه کرده ایم و یک طرح 10میلیون تنی از ابتدا تا محصول نهایی طراحی شده است.
سخن آخر
شرکت ملی فولاد به عنوان بازوی اجرایی دولت می تواند نقش توسعه ای صنعت و نقش هماهنگی بین تولید کننده و مصرف کننده داشته باشد به همین جهت یکی از اقدامات خوبی که می تواند در راستای ارتقای صنعت فولاد انجام شود وبر اساس آن زنجیره فولاد کشور را مدیریت کرد، نقش تنظیم کننده بین تعرفه های واردات و صادرات و بخش تنظیم قیمت هاست تا بدین طریق مصرف کننده هابتوانند بابهترین قیمت خرید کرده و واسطه ها را حذف کرد. در این زمینه می توانیم اطلاعات خوبی به بورس کالا بدهیم و مصرف کننده های نهایی نیز از بورس کالا خدمات دریافت نمایند.