در یکسال گذشته با وجود افزایش قیمت ارز، صادرات مواد معدنی ایران رشدی نداشت و این در حالی است که تولید کالا به سمت «های تک» می رود و در آینده نه چندان دور بیشتر کالاها از مواد مصنوعی ساخته می شوند. از این رو بهره برداری و صادرات به موقع مواد معدنی از اهمیت بالایی برخوردار است.
«عباسعلی ایروانی» مدیرکل بهره برداری و نظارت بر معادن وزارت صنعت، معدن و تجارت معتقد است که «در شرایط کنونی عوارض صادراتی کنسانتره و گندله بسیار بالا وضع شده و قرار است همانطور که وزیر صنعت اعلام کرده بررسی لازم درباره تاثیر عوارض بر صادرات بررسی شود زیرا نیازی نیست که عوارض برای همه سنگ ها یکسان اعمال شود».
در ادامه متن کامل گفتگو را می خوانید؛
در چند سال گذشته که قیمت دلار در کشور افزایش یافته یکی از بخش های که صرفه اقتصادی بالایی پیدا کرده بود سرمایه گذاری بخش معدن بود، با این حال آمارها گویای این است که میزان تولید در بخش معدن تغییر مثبتی نداشته است، آیا این مساله تحت تاثیر سیاست های همچون ممنوعیت واردات ماشین آلات یا وضع عوارض بر صادرات مواد معدنی خام بوده است؟
به طور قطع برخی سیاست گذاری ها در بخش معدن تاثیرات منفی در بهره بردای از این بخش داشته است، برای نمونه در یک مقطعی واردات ماشین آلات معدنی ممنوع شده بود و البته الان این قانون برداشته شده اما به طور کلی محدودیت ماشین آلات و تجهیزات در معدنکاری تاثیر منفی می گذارد. درباره تاثیر وضع عوارض بر صادرات مواد معدنی بر فعالیت معادن بدون داشتن اطلاعات دقیق نمی توان دقیق اظهار نظر کرد، زیرا آمار دقیقی از تاثیر عوارض صادراتی رو تولید و صادرات معادن نداریم و در شرایط کنونی درست است که صادرات سنگ آهن کم شده، اما در مقابل افزایش فرآورده های حاصل از سنگ آهن در کشور افزایش یافته است، در واقع این سیاست عوارض برای مواد معدنی خام در راستای ایجاد ارزش افزوده برای محصولات معدنی بوده است. بنابراین در اجرای این قانون سیاست دولت این بوده که در سال ۱۴۰۴ حدود ۵۵ میلیون تن فولاد تولید کند، از این رو صادرات برخی مواد معدنی خام در این زنجیره فولاد باید محدود می شد. از طرف دیگر در بخش مس هم اکنون صادرات بالایی داریم و وضع عوارض هیچ تاثیری در تغییر تولید این محصول نداشته است.
در شرایط کنونی گفته می شود که میزان تولید و صادرات سنگ های تزئینی در کشور کاهش یافته است، این کاهش تحت تاثیر چه عواملی بوده است؟
تولید سنگ های تزئینی تحت تاثیر عوارض خام فروشی قرار گرفته است، زیرا در ایران تجهیزات لازم برای فرآوری این سنگ ها را نداریم و افزایش عوارض برای محصولات معدنی خام روی کاهش صادرات سنگ ها تاثیر گذار بوده است، البته نباید فراموش کرد عوامل دیگری مانند تحریم ها در کاهش صادرات تمام محصولات تولیدی تاثیر گذاشته و به تبع آن روی تولید هم اثر گذار بود است، البته اگر مقایسه ای نسبت به سال های گذشته داشته باشیم کاهش تولید سنگ های تزئینی نسبت به سال گذشته یک درصد بوده که چندان قابل توجه نیست.
آیا برای حل این مشکل سنگ های تزئینی قرار است در سیاست گذاری عوارض بر صادرات مواد معدنی تغییری به وجود آید؟
وزیر صنعت، معدن و تجارت به تازگی اعلام کرده که بررسی لازم درباره تاثیر عوارض بر صادرات مواد معدنی خام باید انجام شود، زیرا نیازی نیست که عوارض برای همه سنگ انواع سنگ اعمال شود، زیرا برخی سنگ های تزئینی امکان فرآوری در ایران ندارند. حتی در شرایط کنونی عوارض برای صادرات کنسانتره هم بالاست و با وجود آنکه محصولی فرآوری شده است عوارض آن نزدیک به مواد خام معدنی است که منطقی نیست، به همین دلیل باید عوارض این محصول به ۱۰ درصد کاهش یابد.
به طور کلی در یک سال گذشته چه بخش های از معدن کاهش تولید و چه بخش هایی افزایش تولید داشته اند؟
در مصالح ساختمانی کاهش تولید بیشتر بوده و در تولید مواد معدنی فلزی کمی افزایش تولید داشته ایم.
در سال گذشته چه میزان حقوق دولتی از بخش معدن بدست آمده و چقدر با پیش بینی ابتدای سال ۹۹ متفاوت بود؟
سال گذشته در بخش حقوق دولتی ۲۸۰۰ میلیارد تومان درآمد پیش بینی شده بود اما بیش از ۵ هزار میلیارد تومان وصولی داشته ایم که این مساله تحت تاثیر افزایش قیمت مواد معدنی در بازارهای جهانی بوده است، در واقع حقوق دولتی برای معادن متفاوت است و در برخی معادن ۱۰ درصد تا ۱۳ درصد قیمت مواد معدنی در نظر گرفته می شود و در برخی معادن این حقوق دولتی به ۳ تا ۴ درصد می رسد که به محرومیت منطقه، کیفیت مواد معدنی، سود ترجیحی و … معدن بستگی دارد .