عضو کارگروه الگوی جدید مدیریت بازار افزود : تاکنون دستورالعملهای و شیوه‌نامه‌های متعددی برای تنظیم بازار در کشور ابلاغ شده اما این شیوه نامه‌ها گاه به طور ناقص اجرا شده یا حتی به اجرا نرسیده است. گاهی نیز سعی کردیم اجرایش کنیم اما خروجی‌اش دادگاه و پرونده برای صنایع مختلف شده و در نتیجه مورد رضایت ذینفعان نبوده است.
وی افزود: تا اینکه که آقای فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت در وزارتخانه کارگروهی تشکیل دادند با این هدف که دستورالعملهای عرضه کالاها در بورس کالا بازنگری شده و سعی شود به دستورالعملی یکسان برای کالاهای قابل عرضه در بورس کالا برسیم.
صباغ با بیان اینکه طرح را آماده و دوماه رویش کار کردیم، عنوان کرد : بر این اساس جلسات متعددی در وزارتخانه برگزار شد، شیوه کشورهای مختلف را بررسی کردیم و به یک پیش نویس رسیدیم که متناسب با شرایط ایران، کشور را در زمره دیگر کشورها در زمینه تنظیم بازار قرار می داد.
او با اشاره به اینکه در طرح جدید برخلاف روش‌های قبلی، به جای اینکه به محصول و کالا توجه کنیم به بازار توجه کردیم، اظهار داشت: مقرر شد در صورت مازاد کالا، دولت در بازار دخالتی نمی کند و سیاستهای حمایتی خود را در پیش می گیرد که کالای مازاد زودتر از کشور خارج شده و صادرات تسریع شود.
مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری ایمیدرو، ادامه داد: درصورتی که بازار کسری شود دولت از واردات و تامین آن کالا حمایت کرده و سعی می کند فرآیند تامین از خارج همزمان با نظارت بر قیمتهای داخلی صورت بگیرد. این مازاد کسری ممکن است جایش در محصولات مختلف در زنجیره فولاد عوض شود مثلا در زمانی که برق قطع می شود برخی کالاها کسری داشته باشند و در زمستان کالاهایی دیگر. صباغ با بیان اینکه کالاهای عرضه شده در بورس کالا را، بسته به موقعیت و وضعیتشان در قالب ۳ رنگ سبز (بنیادی)، زرد (قابل پیش بینی) و قرمز (غیرقابل پیش بینی) دسته بندی کردیم گفت: سعی می کنیم بر اساس ابزار در دسترس بورس کالا و دولت است مدلی استاندارد روی کالا اعمال شود. بر خلاف گذشته که فقط از یک ابزار استفاده می شد مجموعه‌ای از ابزارهای 25 گانه در خدمت اهداف ما قرار دارد که البته لزوما هم در اختیار وزارت صمت نیست. ممکن است بخشی از آن در اختیار وزارت اقتصاد، بورس کالا، گمرک، بانک مرکزی و سایر دستگاه‌ها باشد در خدمت این الگوی مدیریتی بازار قرار خواهد گرفت.
دولت بازار را تنطیم می‌کند
وی ادامه داد: با این الگو، نه تنها وزارت صمت بلکه این دولت است که بازار را تنظیم می‌کند و در کنار آن همه از جمله واحدهای تولیدی، تجار، واحدهای مصرف‌کننده و سرمایه‌گذاران نیز در مدیریت بازار همکاری می کنند تا آینده باثباتی در تامین کالاها برای صنایع پایین دستی مصرف کننده داشته باشیم.
وی درخصوص اینکه برخی از فولادی‌ها معتقدند دولت باید بازار را رها کند تا خود به تعادل برسد گفت: ما درباره کالاهایی صحبت می کنیم که در بورس کالا عرضه می شود و این بدان معنا است که شامل قیمت گذاری دولتی نمی شود و از شمول قیمت گذاری خارج است پس این نگرانی که دولت در این طرح می خواهد قیمت دستوری اعمال کند درست نیست.
عضو کارگروه الگوی جدید مدیریت بازار ادامه داد: ما محدودیتی که سالهای گذشته بر روی معاملات کالاها اعمال شده را کاهش می دهیم. در حال حاضر و به عنوان نمونه کالایی که مازاد عرضه دارد سهمیه بندی شده در حالی که وقتی کالایی مازاد است باید اجازه بدهیم رقابت شکل بگیرد و کالا به قیمت مطلوب خودش برسد و بازار خودش را تنظیم کند. دیگر دلیل ندارد دولت کالای مازاد را سهمیه بندی کند؛ از طرف دیگر قیمت کالاهایی که کسری عرضه دارد را طوری تنظیم کردیم که پایین تر از قیمت جهانی باشد تا واردات آن غیراقتصادی شود و واحدهای تولیدی نیازمند مواد اولیه به همان مواد اولیه در دسترس اکتفا کنند.
وی به روش تامین کمبود مواد بازار از طریق واردات همزمان با حفظ رقابت پدیری صنایع اشاره کرد و گفت : در این الگو برای تشویق واردات، عرضه تلفیقی در نظر گرفته شده است تا اثرات قیمتهای جهانی به طور مستقیم به بازار وارد نشود.
صباغ با تصریح بر اینکه در این الگو، اصلا بحث قیمت گذاری و محدودیت نیست افزود: در این الگوی جدید، بحث آزاد سازی، افزایش مواد اولیه واحدها و رشد صادرات و بحث پیش بینی پذیری بازار است. مثل آهن اسفنجی مازادی که در فصل تابستان و به دلیل قطعی برق روی دست تولیدکننده باقی مانده بود و دولت آنقدر تصمیم نگرفت که بخشی از این کالا فاسد شد و آهن اسفنجی هم دچار افت تولید شد و نتوانست به ارز صادراتی برسد.
تا سه ماه لازم الاجرا نیست
مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری ایمیدرو با اشاره به اینکه نگرانی برخی افراد به نظر می رسد ناشی از این ابلاغ نشدن دستورالعمل است تا طرح را مطالعه کنند، گفت: آنها باید صبر کنند. این ابلاغیه سه ماه به صورت آزمایشی است و در این بازه سه ماه اصلا لازم الاجرا نیست و بنگاه‌ها می‌توانند ایراداتش را بررسی کنند و با وزارت صمت در میان بگذارند تا مشکل اصلاح شود و بعد از این وارد فاز اجرایی شود. اگرچه برای این الگو، نیازی به مصوبه نیست. همین الان نیز بسیاری از شرکت‌ها با تصمیم مدیریتی خود، محصولاتشان را به این روش در بورس کالا می فروشند و مازادش را صادر می کنند.
وی به عرضه های طولانی مدت و پایدار برای واحدهای پایین دست اشاره کرد و افزود: پیش بینی پذیری بازار (عرضه‌های آتی ۳ماهه،۶ماهه،۱۲ماهه و خدمات هیچینگ)، از دیگر اهداف ما در این الگو است چرا که به عقیده من قراردادهای بلند مدت برای فولاد، یک الزام است؛ فولاد باید سنگ آهن مورد نیازش را به صورت بلند مدت خریداری کند یا پایین دست فولاد شمش یا اسلبش را بلند مدت بخرد.
صباغ با بیان اینکه این الگویی است که در تمام دنیا دارد اجرا می‌شود گفت: در ایران هم این الگو اجرا خواهد شد و به مدیریت بازار و تعادل آن و دوری از شوک‌ها کمک می‌کند.
عضو کارگروه الگوی جدید مدیریت بازار در پاسخ به مخالفت عده‌ای با ذخیره سازی محصولات تصریح کرد: ازجمله اهداف الگوی جدید مدیریت بازار، دخیره سازی کالاها به منظور عرضه در مواقع کمبود (انبارهای بورس کالا)، است و این موضوعی است که تمام دنیا دارند انجام می دهند لذا دلیل مخالفت با ذخیره سازی کالاهای بورس کالا مبهم است. وی ادامه داد: هدف ما تامین خوراک صنایع پایین دست است تا در زنجیره بتوانند ارزش افزوده ایجاد کنند. طبعا وقتی بالادست به دلیل قطعی برق یا گاز تولید ندارند نباید اجازه بدهیم صنایع پایین دست تعطیل شوند و باید بتوانیم از محل انبارهای استراتژیک این صنایع را تامین کنیم. این یک قانون و یک استراتژی بلند مدت است همانطور که در کالاهای اساسی مثل گندم انجام دادیم و به نظرم دولت در این طرح تاخیر هم دارد.