درحالی که پیش‌بینی می‌شد تا ۱۴۰۴ به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد دست پیدا می‌کنیم، اما مدت‌هاست که کارشناسان از این موضوع سخن می‌گویند که به دلیل مشکلات اساسی و ریشه‌ای برای صنعت فولاد نمی‌توانیم به این هدف برسیم؛ موضوعی که به علت مشکلات قطعی برق و گاز و سیاست‌های دولت از جمله افزایش چشمگیر عوارض صادراتی به احتمال زیاد عملیاتی نخواهد شد.
ضربه بحران انرژی به تحقق اهداف توسعه‌ای
درواقع باید گفت که اگر بتوانیم تولید سال قبل را ثابت نگه داریم، شاهکار کرده‌ایم! اما حالا عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ضمن ابراز خوشبینی مطرح کرده که تا سال ۱۴۰۴ تولید فولاد به بیشتر از ۵۵ میلیون تن می‌رسد. البته پیش‌تر هم نظرات مثبت سید جواد حسینی کیا در مورد این موضوع را خوانده‌ایم؛ مساله‌ای که او راهکارش را روی آوردن به اکتشافات جدید مطرح کرده است. هرچند این مقام مسوول قبلا اظهار کرده بود که از برنامه ۱۴۰۴ عقب هستیم، اما تاکید داشت که صنعت فولاد، بهشت سرمایه‌گذاری است و در این زمینه می‌توان به ظرفیت بالایی دست یافت.
طبق آمارها تولید فولاد در سال ۹۹ بیش از ۳۰ میلیون تن بود، اما در سال ۱۴۰۰ این روند کاهشی شد و به ۲۷ میلیون تن رسید! با اینکه سال ۱۴۰۱ دوباره به ۳۰ میلیون تن برگشتیم، اما برنامه این بود که در همین زمان ۳۷ میلیون تن تولید داشته باشیم. به این ترتیب ۴ میلیون تن کسری داشتیم و نشان می‌داد که از برنامه ۵۵ میلیون تن در حال دور شدن هستیم. این مهم به دلایل مختلف از جمله کمبود برق و گاز اتفاق افتاده است. به‌طور خاص حدود ۲ میلیون تن به دلیل کمبود گاز و ۲ میلیون تن به دلیل کمبود برق بوده است. امسال هم برنامه داریم که ۳۸ میلیون تن تولید داشته باشیم، اما با این شرایط احتمالا بتوانیم به ۳۲ تا ۳۳ میلیون تن تولید برسیم. یعنی حدود ۵ تا ۶ میلیون تن کسری خواهیم داشت که ۵/۲ میلیون تن آن به خاطر کمبود برق است. این در حالی است که براساس برنامه تولید ۵۵ میلیون تن در سال ۱۴۰۴، باید امسال حداقل بیش از ۴۲ میلیون تن تولید داشته باشیم که مستلزم تامین انرژی و حمایت بیشتر دولت است.
در این خصوص یکی از مسوولان وزارت صمت پیش‌تر گفته بود که تمرکز ویژه‌ای روی صنعت فولاد داشته‌ایم و قرار بود در سال ۱۴۰۴ به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال برسیم، اما برنامه تولید تنها ۳۰ درصد تحقق یافته و علت آن نیز بحران انرژی است که نشان می‌دهد در زمان برنامه‌ریزی توجهی به این مهم نشده است. محتشمی‌پور بحران امروز و فردای حوزه معدن و صنایع معدنی را انرژی دانست و تصریح کرد: از آنجا که هم محصولات انرژی‌بر صنعت معدن را در برنامه‌های توسعه‌ای قرار داده‌ایم و هم فرآیندهای تولید را هیچ وقت ممیزی انرژی نکرده‌ایم، درنتیجه این شرایط به یک گلوگاه مشکل‌‌زا تبدیل شده است.
منتقدین مطرح می‌کنند که برای دستیابی به اهداف ۱۴۰۴ باید اجازه می‌دادیم که کارخانه‌ها با تمام ظرفیت تولید کنند. این در حالی است که در سال‌های اخیر در اغلب موارد شرکت‌های فولادی با مشکل قطعی برق و گاز روبه‌رو بوده‌اند و با نیمی از توان خود دست به تولید زده‌اند. به‌طور مثال در ۳ سال اخیر در ۳ ماه تابستان شرکت‌های تولیدی فولاد با مشکل قطعی برق روبه‌رو بوده‌اند و با نیمی از توان اقدام به تولید می‌کردند. همچنین در زمستان هم گاز ندارند! بنابراین تولید فولاد همواره با چالش‌های جدی مواجه می‌شود. از طرف دیگر کارشناسان باور دارند سیاست‌هایی از جمله سوء مدیریت وزارت صمت، اعمال تعرفه صادراتی و… باعث شده که وضعیت فولاد ایران چندان تعریف‌کردنی نباشد و درنتیجه نمی‌توان به هدف ۵۵ میلیون تن دست یافت.
تا ۱۴۰۴ تولید فولاد به بیش از ۵۵ میلیون تن رسیده است
به تازگی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفته است: از آنجا که ایران جزء ده کشور برتر تولیدکننده در حوزه فولاد است، می‌توان به افزایش سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد امیدوار بود. بنابراین تا سال ۱۴۰۴ تولید فولاد به بیشتر از ۵۵ میلیون تن رسیده است.
جواد حسینی کیا با اشاره به اینکه پتانسیل‌های زیادی در صنعت فولاد ایران وجود دارد، اظهار کرد: باید از ظرفیت‌های این صنعت در مسیر درست و به خوبی استفاده کرد. وی گفت: ارزش‌افزوده از جمله مزیت‌های بخش معدن در کشور است که باید از فرصت‌های معادن کشور بیشتر استفاده کرد. این نماینده مجلس تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود که زودتر از ۴ سال آینده بتوانیم به اهداف تعیین‌شده دسترسی پیدا کنیم.
پیش از این هم حسینی‌کیا با اشاره به برنامه‌ریزی برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ گفته بود که ظرفیت دستیابی به چشم‌انداز تولید ۵۵ میلیون فولاد در کشور وجود دارد. در این بین یکی از راهکارهای موجود برای تامین سنگ‌آهن مورد نیاز صنعت فولاد روی آوردن به اکتشافات جدید است.
جواد حسینی‌کیا اظهار کرد: هدفگذاری ما برای فولاد که اساسی‌ترین عنصر و ماده خام کل صنایع کشور و دنیاست، ۵۵ میلیون تن تا سال ۱۴۰۴ است که البته از برنامه عقب هستیم ولی صنعت فولاد، بهشت سرمایه‌گذاری است و ظرفیت بالایی برای سرمایه‌گذاری دارد. وی گفت: در صنعت فولاد علی‌رغم همه تحریم‌هایی که وجود دارد، در زمینه ایجاد ظرفیت جدید در زنجیره فولاد رشد خوبی داشته‌ایم.
نماینده مردم کرمانشاه با بیان اینکه ظرفیت دستیابی به تولید ۵۵ میلیون فولاد در کشور وجود دارد، افزود: تنها باید برای ابتدای زنجیره فولاد فکری شود، زیرا بازار کشش فراوانی در این خصوص دارد.
نایب‌رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به اینکه یکی از راهکارهای موجود برای تامین سنگ‌آهن مورد نیاز صنعت فولاد روی آوردن به اکتشافات با عمق بالاست، عنوان کرد: این صنعت، دومین صنعت پیشران دنیا است و گردش مالی، اشتغالزایی و ارزش‌افزوده بالایی دارد، ضمن اینکه نقدینگی جامعه باید به سمت این صنعت پیشران سوق داده شود.
حسینی‌کیا با تاکید بر لزوم بازبینی شیوه اکتشافات تصریح کرد: یکی از مهمترین کارهایی که تحقق این طرح انجام می‌دهد، آن است که باعث ایجاد توازن در صنعت فولاد کشور می‌شود، چرا‌که این مساله مهمترین مشکل فولاد کشور است. به گفته وی، توانایی و پتانسیل بسیار بالایی در صنعت فولاد کشورمان داریم، اما همچنان با ظرفیت پایین کار می‌کنیم، لذا نیاز است ارزش‌افزوده ایجاد کرده و محصولات را به صورت نهایی صادر کنیم.